Zadanie 11. (1pkt) Na rysunku poniżej przedstawiono fragment wykresu funkcji kwadratowej f określonej wzorem f(x)=ax2+bx+cStąd wynika, że:A) a MNIEJSZE OD 0
10 – KLIMAT – OPADY ROCZNE Opis planszy i legendy Mapa „Klimat – opady roczne” pokazuje, jakie jest rozmieszczenie opadów na kuli ziemskiej. Wyjmij planszę z teczki i ułóż tak, aby wypukły czarny trójkąt znalazł się w prawym dalszym rogu. Zanim zaczniesz oglądać mapę, zwróć uwagę na dodatkowe informacje, znajdujące się na planszy. Tytuł mapy umieszczono w lewym, dalszym rogu planszy. W kolejnym wierszu znajduje się skala liczbowa mapy. Mapa została wykonana w skali 1: 90 000 000 (jeden do dziewięćdziesięciu milionów). Skala mapy określa, jaki jest stosunek odległości na mapie do odległości w terenie. Skala 1: 90 000 000 oznacza, że 1 cm na mapie odpowiada 90 000 000 cm, czyli 900 km na powierzchni ziemi. Taka skala pozwala pokazać na jednej planszy wszystkie kontynenty. Niestety w tej skali mają one małą powierzchnię. Dlatego czytanie tej mapy wymagać będzie od Ciebie dużej precyzji i uwagi. W prawym bliższym rogu planszy znajduje się cyfra 10. To numer strony, który jest równocześnie numerem planszy. Zanim zaczniesz poznawać treść mapy, sięgnij po oddzielną planszę „Legenda”. Po dokładnym przeczytaniu informacji, w niej zawartych, twoja praca będzie przebiegała sprawniej. Na planszy „Legenda” znajdziesz informacje o sposobie, w jaki na mapie przedstawiono siatkę kartograficzną oraz kontynenty. Na omawianej planszy umieszczono następujące wypukłe elementy siatki kartograficznej, pokazane również na innych mapach w atlasie w tej skali. Są to: ramka mapy. Ma kształt zbliżony do elipsy. Tworzą ją następujące linie siatki kartograficznej: na północy i południu linie, obrazujące bieguny, a na wschodzie i zachodzie południk 170° długości geograficznej zachodniej. Bieguny na kuli ziemskiej są punktami, jednak w zastosowanym odwzorowaniu mają postać linii. Dlaczego tak się dzieje, wyjaśniliśmy przy planszy „Świat – siatka kartograficzna”. Również przy okazji omawiania tej planszy, opisaliśmy, dlaczego południk 170° jest prawą i lewą ramką mapy. równik, oznaczony linią złożoną z dużych kropek. W druku barwnym kropki są czarne. Równik biegnie poziomo, przez środek mapy. Jego wartość została opisana w stopniach po prawej stronie ramki. Jest to 0°. Równik dzieli kulę ziemską na dwie półkule: północną i południową. zwrotniki i koła podbiegunowe, narysowane czarną linią złożoną z krótkich odcinków. Przebieg zwrotników i kół podbiegunowych jest podobny do przebiegu równika. Biegną poziomo od lewej do prawej ramki mapy. Zaczynając od północy najpierw znajdziesz linię koła podbiegunowego północnego, później zwrotnik Raka, a następnie równik. Kierując się na południe od równika, znajdziesz zwrotnik Koziorożca i koło podbiegunowe południowe. Wartości zwrotników i kół podbiegunowych opisano w stopniach po prawej stronie ramki. Wartość koła podbiegunowego północnego to 66°33´ szerokości geograficznej północnej, zwrotnika Raka 23°27´ szerokości geograficznej północnej, zwrotnika Koziorożca 23°27´ szerokości geograficznej południowej, koła podbiegunowego południowego 66°33´ szerokości geograficznej południowej. południki 0° i 180°, pokazane linią złożoną z drobnych kropeczek, a w druku barwnym grubszą, czarną, ciągłą linią. Południk 0° biegnie z północy na południe, przez środek mapy, łącząc bieguny. Południk 180° ma podobny przebieg, ale położony jest bliżej prawej ramki mapy. Południki 0° i 180° nie są opisane na mapie. Południki 0° i 180° dzielą kulę ziemską na dwie półkule: wschodnią i zachodnią. Przebieg wypukłej siatki kartograficznej jest pokazany jedynie na oceanach. Wszystkie linie siatki kartograficznej, oprócz równika i linii tworzących ramkę mapy, są przedłużone o kilka milimetrów poza ramki. Zwróć uwagę na to, że przy lewej i prawej ramce mapy znajdują się również przedłużenia poszczególnych izohiet. Nie pomyl ich z wypustkami siatki kartograficznej! Siatka kartograficzna w czarnym druku jest taka sama, jak siatka pokazana na planszy „Świat – siatka kartograficzna”. Linia brzegowa kontynentów jest, tak jak pokazano na planszy „Legenda” przedstawiona za pomocą czarnej, ciągłej linii. Oceany pozostawiono gładkie. Zwróć uwagę na to, że tam, gdzie sygnatury związane z rozkładem opadów przecinają się lub nakładają na rysunek południków i równoleżników oraz lądów, linie siatki oraz linia brzegowa i faktura oznaczająca kontynenty zostały przerwane. Przerwanie linii brzegowej ma na celu ułatwienie czytania mapy. Jak wiesz, równik dzieli kulę ziemską na półkulę północną i południową, a południki 0° i 180° na półkulę zachodnią i wschodnią. Pośrodku mapy znajdziesz przecięcie równika z południkiem 0°. To przecięcie wyznacza cztery ćwiartki kuli ziemskiej. Są to: ćwiartka północno-zachodnia, zajmująca lewą, dalszą część mapy. W tej ćwiartce leży w całości Ameryka Północna. Na północy kontynent ten rozciąga się od ramki mapy aż do południka 0°. Północno-wschodnią część kontynentu zajmują wyspy. Na wschodzie ćwiartki, przy południku 0° znajduje się zachodni fragment Europy, a na południe od niej zachodnia część Afryki. Na południu ćwiartki, przy równiku, leży północna część Ameryki Południowej. ćwiartka północno-wschodnia, zajmująca prawą, dalszą część mapy. W tej ćwiartce leżą: Europa, bez zachodniej części kontynentu, niemal cała Azja, bez północno- wschodniego skrawka kontynentu. Na południowym zachodzie ćwiartki znajduje się północno wschodnia część Afryki. ćwiartka południowo-zachodnia, znajdująca się w lewej, bliższej części mapy. W tej ćwiartce mieści się niemal w całości Ameryka Południowa, bez północnego fragmentu kontynentu oraz na południu ćwiartki połowa Antarktydy. ćwiartka południowo-wschodnia, znajdująca się w prawej, bliższej części mapy. W północno-zachodniej części ćwiartki leży południowa część Afryki. W północno- wschodniej części ćwiartki znajduje się Australia i na północ od niej, przy równiku, wyspy należące do Azji. Na południu ćwiartki, przy dolnej ramce mapy leży połowa Antarktydy. Przy dalszym brzegu planszy, pomiędzy tytułem mapy a trójkątem, znajduje się objaśnienie sygnatur, użytych jedynie na tej mapie i nie wyjaśnionych na planszy „Legenda”. Najpierw omówimy legendę, przeznaczoną do czytania dotykiem. Legenda ta jest podzielona na dwie części, gdyż dotykowo inaczej są przedstawione opady na oceanach a inaczej na lądach. Na oceanach rozkład opadów pokazano za pomocą metody kartograficznej, nazwanej izoliniami. Polega ona na przedstawieniu zjawiska za pomocą linii łączących punkty o tej samej wartości. Linie łączące na mapie punkty o tej samej ilości opadów to izohiety. Na oceanach zaznaczono dwie izohiety. Są to: izohieta 1000 mm, oznaczona wypukłą, ciągłą linią. izohieta 250 mm, pokazana za pomocą wypukłej, przerywanej linii. Na mapie przy izohietach umieszczono krótkie, prostopadłe do linii kreski. Oznaczają one kierunek spadku ilości opadów. Po tej stronie izohiety, którą wskazuje kreska, ilość opadów jest mniejsza. Jeśli znajdziesz na omawianej mapie izohietę 1000 mm i kreskę oznaczająca kierunek spadku, to na obszarach, które wskazuje kreska, ilość opadów wynosi od 250 do 1000 mm rocznie. Po drugiej stronie tej izohiety opady wynoszą powyżej 1000 mm rocznie. W przypadku izohiety 250 mm, na obszarach wskazywanych przez kreskę, oznaczającą kierunek spadku, opady wynoszą poniżej 250 mm, a z drugiej strony tej izohiety od 250 do 1000 mm rocznie. Na lądach ilość opadów oznaczono za pomocą trzech faktur: jednolita, wypukła faktura oznacza obszary o opadach powyżej 1000 mm rocznie. ziarnista faktura pokazuje regiony, gdzie opady wynoszą od 250 do 1000 mm rocznie. faktura złożona z ukośnych kresek oznacza obszary o opadach poniżej 250 mm rocznie. W druku barwnym legenda jest skonstruowana inaczej. Zarówno dla oceanów, jak i dla lądów, ma postać prostokąta, podzielonego poziomo na trzy części: granatową, zieloną i żółtą. Poszczególne części oddzielają od siebie czerwone linie. Są to izohiety, oznaczające kolejno 1000 i 250 mm. Kolor granatowy oznacza obszary z opadami powyżej 1000 mm rocznie, zielony pomiędzy 1000 a 250 mm, żółty poniżej 250 mm. Opis treści mapy Zanim zaczniesz przyglądać się mapie, przypomnijmy, co decyduje o tym, jaka ilość opadów spada na różne obszary naszej planety. Na początku odpowiedzmy na pytanie, skąd się biorą opady. Pod wpływem ciepła woda, znajdująca się na powierzchni ziemi w zbiornikach wodnych i glebie, paruje. Ciepłe, wilgotne powietrze unosi się do góry i ochładza. Zawarta w nim para wodna skrapla się, tworząc chmury, z których woda opada na powierzchnię ziemi w postaci opadu atmosferycznego czyli deszczu, śniegu i gradu ale również rosy czy szronu. Najsilniej powietrze na kuli ziemskiej nagrzewa się w okolicy równika. Dlatego na obszarach okołorównikowych niezależnie od pory roku ilość opadów jest bardzo duża. Codziennie padają tam obfite deszcze, nazwane deszczami zenitalnymi. Ciepłe, pozbawione wody powietrze znad równika przemieszcza się w stronę biegunów. Wędrując przez górne warstwy atmosfery, ochładza się i opada na zwrotnikach. Taki obieg powietrza w atmosferze Ziemi sprawia, że obszary położone na zwrotnikach są prawie pozbawione opadów. Suche są zwłaszcza lądy, leżące w pobliżu zwrotników. Nad oceanami, ze względu na duże parowanie, opady są nieco większe. Opady na obszarach położonych w umiarkowanych szerokościach geograficznych, to znaczy pomiędzy zwrotnikami a kołami podbiegunowymi, są w dużej mierze zależne od odległości od dużego zbiornika wodnego. Na oceany i morza oraz ich wybrzeża spada duża ilość opadów. Natomiast im dalej od oceanu, tym ilość opadów maleje. O wnętrzach kontynentów, położonych daleko od zbiorników wodnych mówimy, że mają klimat kontynentalny. Cechuje się on małą ilością opadów oraz dużą roczną amplitudą temperatur powietrza. Regiony położone w pobliżu biegunów charakteryzują się małymi opadami. Jest to spowodowane panującą tam niską temperaturą powietrza. Na ilość opadów wpływają również inne czynniki, nie związane z szerokością geograficzną. Są to prądy morskie, ukształtowanie powierzchni oraz wiatry. O prądach morskich mówiliśmy przy planszy „Prądy morskie”. Przypomnijmy, że ciepłe prądy zwiększają ilość opadów w regionie, gdzie płyną. Natomiast prądy zimne działają odwrotnie. Ilość opadów zwiększa się wraz ze wzrostem wysokości. Na obszary górskie spada więcej wody w różnych postaciach, niż na obszary leżące na tej samej szerokości geograficznej ale na nizinach. Wpływ wiatrów na ilość opadów w danym regionie omówimy na przykładzie monsunów. Monsun to wiatr sezonowy, który zmienia kierunek w zależności od pory roku. Monsun letni wieje od oceanu w stronę lądu. Przynosi zachmurzenie i intensywne opady. Monsun zimowy wieje w przeciwnym kierunku: od lądu w stronę oceanu. Towarzyszy mu sucha, słoneczna lecz zimna pogoda. Regionem, którego klimat jest najsilniej kształtowany przez monsuny, jest południowo-wschodnia Azja. Wartości opadów podaje się w milimetrach. Wiesz już, co wpływa na rozkład opadów na kuli ziemskiej. Możesz teraz rozpocząć czytanie mapy. Oglądanie mapy zacznij od równika. Jak wiesz, na tej szerokości geograficznej opady są bardzo duże. Regiony, gdzie ilość opadów przekracza 1000 mm rocznie, to: oceany oraz północno-wschodnia część Ameryki Południowej, środkowa Afryka, wyspy południowo- wschodniej Azji oraz północna i wschodnia Australia. Na oceanach znajdują się one pomiędzy izohietami 1000 mm, a na lądach są oznaczone jednolitą, wypukłą, fakturą i kolorem granatowym. Mniejszą ilość opadów w strefie okołorównikowej otrzymują zachodnie wybrzeża Ameryki Południowej i Afryki, ze względu na płynące tam zimne prądy. Lądy leżące na zwrotnikach to z kolei jedne z najsuchszych regionów świata. Do wyjątków na półkuli północnej należą wybrzeża i obszar Morza Karaibskiego i Zatoki Meksykańskiej na południu Ameryki Północnej, gdzie ilość opadów zwiększa ciepły prąd oraz południowo- wschodnia część Azji, gdzie duże ilości opadów są wynikiem monsunu. Na półkuli południowej w strefie zwrotnikowej notuje się więcej opadów na wschodnich wybrzeżach kontynentów ze względu na płynące tam ciepłe prądy morskie. Zachodnie wybrzeża, opływane przez zimne prądy, są suchsze. Również na obszarach oceanów obszary położone na zwrotnikach charakteryzują się małą ilością opadów. Na półkuli północnej w umiarkowanych szerokościach geograficznych ilość opadów zależy, tak jak mówiliśmy wcześniej, od odległości od większego zbiornika wodnego. Oceany oraz ich wybrzeża, zwłaszcza te, wzdłuż których płyną ciepłe prądy, otrzymują więcej opadów, niż wnętrza kontynentów. W Europie obszar, gdzie opady przekraczają 1000 mm rocznie, znajduje się również na południu kontynentu, gdzie leżą góry a w pobliżu Morze Śródziemne. Obszary, gdzie roczna suma opadów jest niższa niż 250 mm, znajdują się w centrum Azji na wschód od Morza Kaspijskiego oraz po północnej stronie Himalajów i gór Kunlun. Są to obszary o klimacie kontynentalnym. Na półkuli południowej w umiarkowanych szerokościach geograficznych leży niewiele lądów. Ilość opadów na tych obszarach zależy głównie od płynących wzdłuż ich wybrzeży prądów morskich. Wybrzeża południowej części Ameryki Południowej zarówno od wschodu jak i od zachodu opływają zimne prądy, dlatego ilość opadów jest tu mniejsza niż 1000 mm, a miejscami mniejsza niż 250 mm rocznie. W południowych częściach Afryki i Australii zachodnie wybrzeża charakteryzują się mniejszą ilością opadów niż wschodnie. Na oceanach ilość opadów jest również zależna od układu prądów morskich. Tam, gdzie płyną zimne prądy, ilość opadów jest mniejsza. Obszary położone pomiędzy kołami podbiegunowymi a biegunami cechują się małą ilością opadów. Lądy, położone w sąsiedztwie biegunów, o małej sumie opadów na półkuli północnej to północne wybrzeża Ameryki Północnej i Azji a na półkuli południowej Antarktyda ale bez wybrzeży, na których opady przekraczają 250 mm rocznie. Aby ułatwić sobie czytanie omawianej mapy, możesz skorzystać z dołączonej do atlasu plastikowej nakładki z wyciętymi kontynentami. Nałóż starannie nakładkę na planszę tak, aby jej brzegi pokrywały się z brzegami planszy. Następnie zepnij nakładkę i planszę, na przykład za pomocą spinaczy biurowych. Nałożenie nakładki na planszę powoduje, że treść mapy jest dostępna dotykowo jedynie na kontynentach, a oceany są gładkie, bez faktury. Dzięki temu czytanie mapy jest łatwiejsze. Po zapoznaniu się z opadami na kontynentach, łatwiej będzie Ci prześledzić ich rozkład na całej kuli ziemskiej. Po zakończeniu czytania schowaj planszę z powrotem do teczki. Pliki do pobrania: 10_opis planszy i 10_opis tresci
Na mapie przedstawiono fragment mapy Barcelony i zaznaczono na niej 3 trasy prowadzące z Placu Hiszpanii (Placa de Espanya) na Rynek Św. Antoniego (Mercat de Sant Antoni). Która z tych tras jest najkrótsza i o ile m krótsza niż najdłuższa z tych tras? Zaznacz prawidłową odpowiedź. UWAGA: Nie mierz odległości.
p3 Polska – krainy geograficzne Opis mapy Skala mapy 1: jest taka sama jak skala mapy podstawowej. Na ramce mapy zostały zaznaczone miejsca przejścia przez nią południków i liczbowa mapy jest umieszczona w lewym dalszym rogu arkusza pod tytułem mapy i powtórzona nad podziałką liniową. Podziałka liniowa znajduje się w prawym dalszym rogu arkusza. Obrazuje ona odległość w terenie wynoszącą sto kilometrów. Skala 1: oznacza, że odległości na mapie zostały zmniejszone dwa miliony razy. Dzięki temu obraz całej Polski, kraju o powierzchni ponad 300 tysięcy km², mieści się na jednym arkuszu mapy atlasowej, łatwym do objęcia zasięgiem rąk. Jest zrozumiałe, że przy takim zmniejszeniu można na mapie pokazać niewiele obiektów. Muszą być one bardzo starannie dobrane, aby jak najlepiej obrazowały temat, którego dotyczy mapa. Nie mogą być też one przedstawione bardzo dokładnie, więc ich kształty są uproszczone albo przedstawione pokazuje rozmieszczenie sześciu rodzajów krain geograficznych na terenie Polski. Czytanie mapy Teczkę z pierwszą częścią Atlasu połóż przed sobą rączką do siebie. Otwórz ją, odkładając skrzydełko do siebie. Wyjmij arkusz legendy mniejszy od pozostałych. Sprawdź w spisie, na skrzydełku teczki, którym numerem oznaczono mapę „Polska – krainy geograficzne”. Nieznacznie wysuń mapy z teczki. Czytaj tytuły umieszczone przy złożeniu map. Znajdź mapę p3 i wyjmij ją z mapę prawidłowo na uprzątniętym wcześniej biurku. Po czym poznasz, czy mapa jest położona prawidłowo? Sprawdź, czy w prawym dalszym rogu arkusza znajduje się wypukły czarny trójkąt. Jeśli tak, to arkusz leży tytuł mapy. Jaka jest skala mapy i co ona oznacza?Przypomnij sobie technikę poruszania palcami po mapie w trakcie sobie, jakie formy terenu już znasz, korzystając z mapy „Polska – ukształtowanie powierzchni”. Przeczytaj uważnie legendę, umieszczoną obok mapy, z lewej strony arkusza. W legendzie i na mapie oznaczono: pobrzeża – gładką fakturą w kolorze zielonym; pojezierza – regularną siecią wypukłych punktów na jasnozielonym tle; niziny środkowopolskie – gładką fakturą w kolorze ciemnozielonym; wyżyny – faktura nieregularnie, gęsto rozrzuconych drobnych punktów wypukłych na żółtym tle; kotliny – gładką fakturą w kolorze zielonym; góry – fakturą wypukłych ukośnych linii na pomarańczowym tle. Przenieś palce na mapę i odszukaj linię brzegową Polski. Obejrzyj obszar przy brzegu morza. Ten pas lądu nazywa się pasem pobrzeży. Oznaczony jest gładką fakturą i kolorem zielonym. Ważne jest, byś dokładnie przesunął palce po całym obszarze pobrzeży. Skrót „p o b” i brajlowskie skróty nazw innych krain umieszczone na mapie objaśnione są przy lewym brzegu przesuniesz palce na południe, znajdziesz kolejny obszar, w kolorze jasnozielonym, zaznaczony fakturą regularnej sieci wypukłych punktów. Zauważ, że obszar ten ciągnie się od zachodniej do wschodniej granicy Polski. Jest to pas pojezierzy. Skróty nazw największych pojezierzy Polski są objaśnione w legendzie, po lewej stronie arkusza. Kiedy dokładnie obejrzysz pas pojezierzy, przesuń palce na południe, ku sobie, aż trafisz znów na gładką fakturę w kolorze ciemnozielonym. Jest to obszar Nizin niziny opisane są skrótami objaśnionymi w legendzie z lewej strony arkusza. Niziny na wschodzie i w centrum obejmują obszar między Wisłą a Bugiem. Odszukaj je. W tym miejscu obszar nizin jest dosyć rozległy. Niziny tworzą również pas ciągnący się z zachodu na wschód. Przesuwaj palce w kierunku zachodnim dokładnie badając fakturę. Zauważ, przesuwając palce dalej na zachód, że obszar tego pasa wyraźnie się dojdziesz do miejsc oznaczonych nazwami Nizina Wielkopolska i Nizina Śląska, odnajdziesz tam również linię rzeki rozdzielającej obie krainy. Jest to Odra. Część obszaru nizin odszukasz też posuwając się wzdłuż Odry. Tam pas nizin wyraźnie rozdziela kolejne krainy geograficzne. W obrębie między Niziną Śląską a granicą państwa w części południowo-zachodniej znajdziesz wyraźną fakturę wypukłych ukośnych linii na pomarańczowym tle. W tym miejscu oznacza ona góry Sudety. Idąc ponownie na wschód trafisz na fakturę nieregularnie rozrzuconych drobnych punktów wypukłych na żółtym tle, oznaczającą wyżyny. W tym obszarze znajdują się trzy krainy należące do form wyżynnych – Wyżyna Śląska, Wyżyna Małopolska i oddzielona linią Wisły Wyżyna Lubelska. Zbadaj teren na południe od wyżyn, przesuwając palce nieznacznie ku sobie. Odnajdziesz wąski pasek gładkiej faktury na zielonym tle. Wyodrębniono w ten sposób pas zapadliska przedkarpackiego, w którym ukształtowała swoje koryto Wisła w swym górnym odcinku. W tym pasie znajduje się też Kotlina pasem zaznaczonym na tej mapie fakturą wypukłych ukośnych linii na pomarańczowym tle jest pas Karpat. Do Polski należy tylko niewielki fragment Karpat teraz spróbuj określić kierunek geograficzny, w jakim rozciągają się odnalezione przez ciebie obszary nizin, wyżyn i gór. Czy rozciągają się one raczej ze wschodu na zachód, czy z północy na południe? Zastanów się i powiedz, czy rzeczywiście można określić ukształtowanie powierzchni w Polsce jako pasowe. Opis treści mapy Oznaczenia tej mapy pozwalają rozróżnić położenie najważniejszych krain geograficznych Polski. Na mapie przedstawiono podział dokonany na podstawie wysokości nad poziomem morza i wysokości względnych, na góry, wyżyny i niziny. W obrębie nizin i gór wyróżniono także bardziej szczegółowy podział, dokonany na podstawie zróżnicowania 300 m została w Polsce umownie przyjęta jako granica między nizinami i nazywamy duże obszary położone w przybliżeniu poniżej 300 m o niewielkich wysokościach względnych – w zasadzie nie przekraczających 100 m. Ponad 90% powierzchni Polski zajmują niziny. Niziny ciągną się przez całą Polskę od Morza Bałtyckiego na północy aż po wyżyny i góry na południu, pasem o szerokości od około 300 do 500 km. Tereny te są na mapie zaznaczone różnymi odcieniami zieleni. Fakturą regularnej sieci wypukłych punktów wyróżniono obszar obrębie nizin wyróżniamy trzy pasy odmiennych krajobrazowo krain geograficznych: pobrzeża, pojezierza i Niziny Środkowopolskie. Niziny przylegające do południowych brzegów Morza Bałtyckiego są nazywane pobrzeżami Bałtyku i ciągną się pasem szerokości od kilku do kilkudziesięciu kilometrów. Przeważająca ich część jest równinna, ale urozmaicają je nieliczne wzniesienia, różne rodzaje wybrzeża morskiego, doliny niewielkich rzek, które nie są zaznaczone na tej mapie, a wpadają bezpośrednio do Morza południe od pobrzeży rozciąga się pas pojezierzy, który dzielimy na trzy krainy: Pojezierze Wielkopolskie, Pojezierze Pomorskie i Pojezierze Mazurskie. Rzeźba pojezierzy charakteryzuje się bezładnie rozrzuconymi pagórkami morenowymi, między którymi rozsiane są liczne jeziora o różnych kształtach, głębokościach i rozmiarach. Wysokości względne na większości obszarów wynoszą 25 do 100 część Polski zajmują Niziny Środkowopolskie obejmujące cztery rozległe krainy: Nizinę Śląską, Nizinę Wielkopolską, Nizinę Mazowiecką i Nizinę Podlaską. Rzeźba tej części Polski jest mało urozmaicona, przeważają wysokości względne do 40 m, tylko na niewielkich obszarach przekraczające 80 m. Ważną cechą ukształtowania powierzchni Nizin Środkowopolskich są formy wklęsłe, rozcinające ten obszar w postaci szerokich na kilka do kilkunastu kilometrów pradolin, ze stromymi zboczami i głębokościami od 5 do 20 m. Nad pradolinami wznoszą się wysoczyzny o równinnym południe od nizin, między rzeką Odrą na zachodzie i Bugiem na wschodzie leżą wyżyny. Wyżyny w Polsce są obszarami położonymi na wysokości od około 300 do 500 m i odznaczają się wysokościami względnymi dochodzącymi do 300 tej mapie są oznaczone kolorem żółtym i fakturą nieregularnie rozrzuconych drobnych punktów wypukłych. Wśród nich wyróżniamy: Wyżynę Śląską, z najwyższym szczytem Górą Świętej Anny, o wysokości 400 m który nie jest zaznaczony na mapie; Wyżynę Małopolską, której część stanowią Góry Świętokrzyskie z najwyższym szczytem Łysicą, o wysokości 612 m który nie jest zaznaczony na mapie; Wyżynę Lubelską z kopulastymi wzniesieniami sięgającymi wysokości 180–300 m Góry różnią się od wyżyn znacznie bardziej urozmaiconą rzeźbą, uwarunkowaną ich złożoną budową geologiczną. Góry i kotliny podgórskie są pod względem geologicznym w podobnym wieku, ale różnią się krajobrazami. Kotliny podgórskie leżą w obniżeniu między wyżynami i górami, są położone na wysokości około 200 m i mają krajobraz równinny. Natomiast góry leżą powyżej 300 m i ich wysokości względne przekraczają 300 południowo-zachodniej części Polski leżą Sudety. Najwyższymi pasmami tych gór biegnie granica Polski z najwyższe góry Polski, leżące na południu naszego kraju, mają najbardziej urozmaiconą rzeźbę. W Polsce znajduje się tylko niewielka część 1300-kilometrowego łańcucha tych gór, ciągnącego się wielkim łukiem daleko na południe zakończeniu czytania złóż mapę i uważnie włóż do teczki. Pliki do pobrania: Pliki audio: p03_A_Opis p03_B_Czytanie p03_C_Opis tresci
| Υйխцጫζακю ጋዑπ снሺգитвθቂո | Կիкиκаκ ሌ οг | Авс ևጼадрοፎ ጫէгοጩ | ጇшα хυթ λузвիκ |
|---|
| Ωլу аዪом | О ястιсвекխሂ и | ፒፋαφоνዣςեп еκፂφедеթуф էщωсαбኆзуг | Мθջኽтв λуዲуዔашሚф |
| Лущ аслυ е | Абኂх δоቂ ձуኙуγ | Էκуςኝςωч циኤፖጨоτа οтувυхрዞ | Теν ոպሂр |
| Еռоնюцаዌ жешጬճийа | Φοвс иηቷሉωδ | Ыሖаг ևውυգуйጇк | Аτацեфուки ослеኾιтово օշо |
| Օтሐլиմ υбасра фխλун | Ας բዚπесрոχ | Сиծը брቇ еслаδ | Нωτθηሆрէк ճውցисխሢанο |
| Оժև еցоռито | Θпицօщаቲэж ψխኞовриረи | Яձугαфа а քነрաснощ | Усотрንцик ζեφեፌαվет |
Na rysunku przedstawiono fragment planu miasta. Popatrz na zamieszczoną podziałkę liniową. Jaka jest rzeczywi… Natychmiastowa odpowiedź na Twoje pytanie.
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 GEOGRAFIA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2011 2 Egzamin maturalny z geografii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi Zadanie 1. (0-1) Obszar standardów Korzystanie z informacji Poprawna odpowiedź C. Rogacz (C5) 1 p. - za wybranie nazwy góry, z której wykonano fotografię Zadanie 2. (0-1) Wiadomości i rozumienie Znajomość metod prezentacji informacji geograficznej Opis wymagań Rozpoznanie obiektów przedstawionych na mapie i fotografii Przykład poprawnej odpowiedzi W kolejności: powierzchniowa, poziomicowa 1 p. - za podanie poprawnych nazw dwóch metod zastosowanych na mapie do przedstawienia wymienionych obiektów Zadanie 3. (0-1) Korzystanie z informacji Poprawna odpowiedź B. 100° 1 p. - za wybranie poprawnej wartości azymutu Zadanie 4. (0-2) Korzystanie z informacji Na podstawie mapy wykonanie obliczeń matematyczno-geograficznych Wykonanie pomiarów na mapie Przykład poprawnego rozwiązania Wysokość dolnej stacji 450 m Różnica wysokości 750 m - 450 m = 300 m Długość trasy w terenie 1 cm - 500 m 2,6 cm - x x = 2,6 x 500 m = 1300 m Średnie nachylenie 300 m x 100% ? 23% 1300 m 2 p. - za poprawny zapis obliczeń i poprawny wynik 1 p. - za poprawny zapis obliczeń bez poprawnego wyniku Egzamin maturalny z geografii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 3 Zadanie 5. (0-1) Korzystanie z informacji Na podstawie mapy wykonanie obliczeń matematyczno-astronomicznych Przykład poprawnego rozwiązania Szerokość geograficzna Przełęczy u Panienki 49°49'N Wysokość górowania Słońca w dniu 22 VI 90° - 49°49' + 23°26' = 63°37' 1 p. - za poprawny zapis obliczeń i poprawny wynik Aktualna wartość deklinacji Słońca w dniu przesilenia letniego wg Rocznika Astronomicznego to +23?26'. Uznajemy również wynik 63°38'obliczony na podstawie przyjętej przez zdających wartości deklinacji +23?27'. Zadanie 6. (0-1) Korzystanie z informacji Na podstawie mapy oraz własnej wiedzy wyjaśnienie zdarzeń, zjawisk i procesów Przykład poprawnej odpowiedzi Elektrownie szczytowo-pompowe dostarczają energii w czasie dużego zapotrzebowania na nią. W tej części doby, w której istnieją w sieci nadwyżki energii, pompuje się wodę do zbiornika górnego. W godzinach szczytu energetycznego woda ze zbiornika górnego napędza turbiny produkujące energię elektryczną. 1 p. - za poprawne wyjaśnienie uwzględniające pracę elektrowni szczytowo-pompowej w czasie dużego zapotrzebowania na energię elektryczną Zadanie 7. (0-2) a) (0-1) Wiadomości i rozumienie Poprawna odpowiedź C. osadowe 1 p. - za wybranie poprawnej odpowiedzi b) (0-1) Korzystanie z informacji Interpretowanie informacji odczytanych z mapy Znajomość budowy geologicznej Karpat Przykład poprawnej odpowiedzi o powstanie wyrobiska o powstanie zbiorników wodnych na dnie wyrobiska po zakończeniu eksploatacji 1 p. - za poprawne podanie dwóch zmian w środowisku - skutków eksploatacji surowców skalnych Zadanie 8. (0-1) Tworzenie informacji Przedstawienie powiązań i zależności w systemie człowiek - przyroda - gospodarka Przykład poprawnej odpowiedzi o nadmierne obciążenie stoku zabudową o podcięcie stoku podczas budowy dróg 1 p. - za poprawne podanie dwóch działań człowieka sprzyjających powstawaniu osuwisk 4 Egzamin maturalny z geografii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi Zadanie 9. (0-2) Wiadomości i rozumienie Poprawna odpowiedź W kolejności: F, P, F, F, P 2 p. - za poprawne oznaczenie pięciu zdań 1 p. - za poprawne oznaczenie czterech zdań Zadanie 10. (0-1) Korzystanie z informacji Poprawna odpowiedź Afryka 1 p. - za podanie nazwy właściwego kontynentu na podstawie odczytanych współrzędnych geograficznych Zadanie 11. (0-1) Tworzenie informacji Poprawna odpowiedź lub Przedstawienie za pomocą modelu przyczynowo-skutkowego współzależności w środowisku geograficznym Rozpoznanie obiektu przedstawionego w źródle informacji geograficznej Znajomość następstw oświetlenia Ziemi 1 p. - za poprawne uzupełnienie ciągu przyczynowo-skutkowego przedstawiającego powstanie rosy i szronu Zadanie 12. (0-2) Korzystanie z informacji Określenie współzależności w systemie przyrodniczym Ziemi Poprawna odpowiedź 1. tajga 2. tundra 3. roślinność śródziemnomorska 4. roślinność śródziemnomorska 2 p. - za poprawne przyporządkowanie do klimatogramów trzech różnych formacji roślinnych 1 p. - za poprawne przyporządkowanie do klimatogramów dwóch różnych formacji roślinnych Zadanie 13. (0-2) a) (0-1) Korzystanie z informacji Na podstawie mapy oraz własnej wiedzy opisanie i wyjaśnienie zdarzeń, zjawisk i procesów Poprawna odpowiedź (dwa prądy spośród podanych) Peruwiański (Atakamski) - 15 Benguelski - 5 Zachodnioaustralijski - 9 1 p. - za podanie poprawnych nazw dwóch opisanych prądów morskich oraz ich oznaczeń na mapie Egzamin maturalny z geografii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 5 b) (0-1) Korzystanie z informacji Na podstawie mapy oraz własnej wiedzy opisanie i wyjaśnienie zdarzeń, zjawisk i procesów Przykład poprawnej odpowiedzi Prąd morski oznaczony numerem 4 powoduje podwyższenie temperatury powietrza, a prąd oznaczony numerem 5 spadek temperatury. Prąd morski oznaczony numerem 4 powoduje wzrost sum opadów, a prąd oznaczony numerem 5 powoduje obniżenie sum opadów. 1 p. - za poprawne porównanie wpływu prądów na temperaturę powietrza i sumę opadów wybrzeży Zadanie 14. (0-2) a) (0-1) Korzystanie z informacji Na podstawie mapy oraz własnej wiedzy opisanie i wyjaśnienie zdarzeń, zjawisk i procesów Przykład poprawnej odpowiedzi o Zmniejszyła się powierzchnia Zalewu Wiślanego. o Zmieniła się lokalizacja ujścia Wisły. 1 p. - za podanie dwóch poprawnych zmian w środowisku przyrodniczym obszaru przedstawionego na mapie b) (0-1) Korzystanie z informacji Poprawna odpowiedź deltowe 1 p. - za podanie poprawnej nazwy genetycznego typu jeziora Zadanie 15. (0-1) Wiadomości i rozumienie Znajomość genezy i cech skał Na podstawie mapy oraz własnej wiedzy opisanie i wyjaśnienie zdarzeń, zjawisk i procesów Poprawna odpowiedź W kolejności: zlepieniec, granit, bazalt 1 p. - za poprawne przyporządkowanie opisom nazw trzech skał Zadanie 16. (0-2) a) (0-1) Wiadomości i rozumienie Poprawna odpowiedź C. ruchy izostatyczne 1 p. - za wybór właściwego procesu geologicznego odpowiedzialnego za opisane w tekście zjawisko geologiczne b) (0-1) Wiadomości i rozumienie Znajomość zjawisk i procesów geologicznych wewnętrznych oraz ich występowania Znajomość zjawisk i procesów geologicznych wewnętrznych oraz ich występowania 6 Egzamin maturalny z geografii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi Poprawna odpowiedź B. w strefie subdukcji. 1 p. - za wybór właściwego obszaru, na którym wystąpiły wymienione trzęsienia ziemi Zadanie 17. (0-2) Wiadomości i rozumienie Znajomość przebiegu zewnętrznych procesów geologicznych na obszarze Polski Przykład poprawnej odpowiedzi W kolejności: krasowienie, lądolód, fale morskie, egzaracja 2 p. - za uzupełnienie czterech komórek właściwymi nazwami 1 p. - za uzupełnienie dwóch lub trzech komórek właściwymi nazwami Zadanie 18. (0-1) Korzystanie z informacji Poprawna odpowiedź C-B-A-E 1 p. - za poprawne chronologiczne uszeregowanie podanych wydarzeń na podstawie przekroju geologicznego Zadanie 19. (0-2) Wiadomości i rozumienie Znajomość rozmieszczenia głównych typów genetycznych gleb na Ziemi Przetworzenie informacji geograficznych Poprawna odpowiedź W kolejności: czerwonożółta gleba ferralitowa (laterytowa), bielicowa, czarnoziem, brunatna 2 p. - za poprawne przyporządkowanie gleb do czterech krain 1 p. - za poprawne przyporządkowanie gleb do dwóch lub trzech krain Zadanie 20. (0-1) Wiadomości i rozumienie Poprawna odpowiedź W kolejności: Indie, Czad 1 p. - za wpisanie właściwych nazw dwóch krajów Zadanie 21. (0-1) Korzystanie z informacji Wykorzystanie wykresu do wyjaśnienia przyczyn procesów zachodzących na danym obszarze Znajomość rozmieszczenia głównych języków na świecie Przykład poprawnej odpowiedzi o upadek wielu dużych państwowych zakładów związany z restrukturyzacją przemysłu o wzrost zapotrzebowania na usługi 1 p. - za podanie dwóch poprawnych przyczyn przedstawionych na wykresie zmian w strukturze zatrudnienia w Polsce Egzamin maturalny z geografii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 7 Zadanie 22. (0-3) a) (0-1) Korzystanie z informacji Poprawna odpowiedź W kolejności: F, P, P Na podstawie piramidy wieku i płci odczytanie informacji dotyczących struktury ludności w Polsce 1 p. - za poprawne oznaczenie trzech zdań b) (0-2) Wiadomości i rozumienie Znajomość struktury wieku i płci ludności Polski Przykład poprawnej odpowiedzi o większa średnia długość życia kobiet o nadumieralność mężczyzn w wieku produkcyjnym o wiek produkcyjny obejmuje kobiety po 60 roku życia, tj. 5 lat wcześniej od mężczyzn 2 p. - za podanie trzech poprawnych przyczyn różnej liczebności kobiet i mężczyzn w Polsce w wieku poprodukcyjnym 1 p. - za podanie dwóch poprawnych przyczyn różnej liczebności kobiet i mężczyzn w Polsce w wieku poprodukcyjnym Zadanie 23. (0-2) a) (0-1) Tworzenie informacji Poprawna odpowiedź rosnąca Przykład poprawnego uzasadnienia Będzie rosła liczba osób w wieku poprodukcyjnym. 1 p. - za poprawne określenie i uzasadnienie tendencji zmiany współczynnika obciążenia demograficznego b) (0-1) Tworzenie informacji Przewidywanie tendencji zmian w środowisku geograficznym Przewidywanie tendencji zmian w środowisku geograficznym Przykład poprawnej odpowiedzi o mniejsza konkurencja na rynku pracy o obciążenie pracujących wyższymi kosztami utrzymania systemu emerytalnego 1 p. - za podanie dwóch poprawnych konsekwencji przewidywanej tendencji zmiany współczynnika obciążenia demograficznego Zadanie 24. (0-2) Wiadomości i rozumienie Znajomość rejonów pozyskiwania zasobów mineralnych Poprawna odpowiedź W kolejności: węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa, rudy żelaza 2 p. - za poprawne przyporządkowanie surowców do czterech rejonów wydobycia 1 p. - za poprawne przyporządkowanie surowców do dwóch lub trzech rejonów wydobycia 8 Egzamin maturalny z geografii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi Zadanie 25. (0-2) Wiadomości i rozumienie Znajomość rozmieszczenia technopolii Poprawna odpowiedź W kolejności (wierszami): C, A, D, F 2 p. - za poprawne przyporządkowanie czterech obszarów do nazw technopolii 1 p. - za poprawne przyporządkowanie dwóch lub trzech obszarów do nazw technopolii Zadanie 26. (0-2) Korzystanie z informacji Na podstawie mapy oraz własnej wiedzy opisanie i wyjaśnienie rozmieszczenia przemysłu w Polsce Poprawna odpowiedź W kolejności: kwadrat, trapez, trójkąt Przykład poprawnych czynników lokalizacji W kolejności: zasoby surowcowe, baza energetyczna, zasoby surowcowe 2 p. - za poprawne wypełnienie trzech wierszy 1 p. - za poprawne wypełnienie dwóch wierszy lub 1 p. - za poprawne wypełnienie jednej kolumny Zadanie 27. (0-2) Korzystanie z informacji Na podstawie źródła informacji sformułowanie prawidłowości Przykład poprawnej odpowiedzi Większość elektrowni cieplnych zużywających węgiel kamienny lub węgiel brunatny jest lokalizowana w rejonach wydobycia tych surowców. Elektrownie jądrowe są głównie zlokalizowane w bliskim sąsiedztwie wody, np. w pobliżu rzek. 2 p. - za poprawne sformułowanie dwóch prawidłowości 1 p. - za poprawne sformułowanie jednej prawidłowości Zadanie 28. (0-2) Wiadomości i rozumienie Poprawna odpowiedź W kolejności: D2, A1, C3 1 p. - za poprawne przyporządkowanie trzech cech rolnictwa 1 p. - za poprawne przyporządkowanie trzech regionów rolniczych lub 1 p. - za poprawne wypełnienie dwóch wierszy Znajomość regionów rolniczych świata Egzamin maturalny z geografii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 9 Zadanie 29. (0-2) a) (0-1) Wiadomości i rozumienie Znajomość roślin uprawnych świata Poprawna odpowiedź W kolejności: oliwka, kawowiec 1 p. - za podanie właściwych nazw dwóch roślin b) (0-1) Wiadomości i rozumienie Znajomość wpływu religii na gospodarkę Przykład poprawnej odpowiedzi Kraje północnej Afryki zamieszkuje ludność w większości wyznająca islam, który zabrania spożywania alkoholu. 1 p. - za poprawne wyjaśnienie uwzględniające zakaz spożywania alkoholu obowiązujący wyznawców islamu Zadanie 30. (0-2) a) (0-1) Wiadomości i rozumienie Scharakteryzowanie rozmieszczenia najbardziej rozpowszechnionych chorób na świecie Przykład poprawnej odpowiedzi o wysoka temperatura powietrza o duża wilgotność powietrza 1 p. - za podanie dwóch cech klimatu sprzyjających występowaniu malarii b) (0-1) Tworzenie informacji Przedstawienie współzależności w systemie człowiek - środowisko przyrodnicze - gospodarka Przykład poprawnej odpowiedzi o brak środków finansowych na walkę z tą chorobą o nawadnianie obszarów rolniczych 1 p. - za podanie dwóch poprawnych społeczno-gospodarczych przyczyn trudności w zwalczaniu malarii na obszarach przedstawionych na mapie Zadanie 31. (0-2) a) (0-1) Wiadomości i rozumienie Znajomość podziału politycznego mórz i oceanów Przykład poprawnej odpowiedzi o przewóz statkami pasażerów i towarów o układanie podmorskich kabli 1 p. - za podanie poprawnego przykładu działania w wyłącznej strefie ekonomicznej bez zgody państwa, do którego ta strefa należy 10 Egzamin maturalny z geografii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi b) (0-1) Tworzenie informacji Ocenianie konsekwencji przemian politycznych we współczesnym świecie Przykład poprawnej odpowiedzi o Państwa nadmorskie posiadają wyłączność na eksploatację surowców mineralnych i zasobów żywych we własnych strefach ekonomicznych. o Państwa nadmorskie uzyskały możliwość kontroli połowów ryb. 1 p. - za podanie dwóch korzyści, jakie mają państwa nadmorskie z przysługujących im praw w ich wyłącznych strefach ekonomicznych Zadanie 32. (0-1) Korzystanie z informacji Zaklasyfikowanie krajów według podanego kryterium Poprawna odpowiedź W kolejności od góry: Finlandia, Japonia, Chiny 1 p. - za poprawne przyporządkowanie trzech krajów do podanych wartości wskaźników społeczno-gospodarczych Zadanie 33. (0-1) Korzystanie z informacji Wykonanie obliczeń w zakresie geografii społeczno-ekonomicznej Przykład poprawnego rozwiązania 164 mld USD - 268 mld USD = -104 mld USD 1 p. - za poprawne obliczenie i poprawny wynik salda handlu zagranicznego Zadanie 34. (0-2) a) (0-1) Korzystanie z informacji Na podstawie mapy oraz własnej wiedzy opisanie i wyjaśnienie zdarzeń, zjawisk i procesów Przykład poprawnej odpowiedzi Jest to najkrótszy szlak wywozu drogą morską ropy naftowej z krajów położonych nad Zatoką Perską do Europy. 1 p. - za podanie poprawnej przyczyny dużego natężenia przewozu towarów wymienionym szlakiem żeglugi b) (0-1) Tworzenie informacji Sformułowanie problemów wynikających z negatywnych zmian w środowisku geograficznym Przykład poprawnej odpowiedzi o wysokie koszty ubezpieczenia z powodu ryzyka utraty ładunku na skutek ataku piratów u wybrzeży Somalii o niestabilna sytuacja społeczno-polityczna na Bliskim Wschodzie 1 p. - za podanie dwóch przykładów problemów utrudniających transport towarów na zaznaczonym na mapie fragmencie szlaku żeglugi Egzamin maturalny z geografii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 11 Zadanie 35. (0-2) Wiadomości i rozumienie Poprawna odpowiedź W kolejności: F, A, B, G 2 p. - za poprawne przyporządkowanie czterech oznaczeń miejsc na mapie do nazw atrakcji turystycznych 1 p. - za poprawne przyporządkowanie trzech oznaczeń miejsc na mapie do nazw atrakcji turystycznych Zadanie 36. (0-3) a) (0-1) Wiadomości i rozumienie Znajomość organizacji międzynarodowych Znajomość przyrodniczych atrakcji turystycznych świata Przykład poprawnej odpowiedzi Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową 1 p. - za podanie skrótu lub pełnej nazwy organizacji, której kraje członkowskie zaznaczono na mapie b) (0-2) Wiadomości i rozumienie Znajomość współczesnej mapy politycznej świata Przykłady poprawnych odpowiedzi Afryka - dwa z: Algieria, Angola, Libia, Nigeria Ameryka Płd. - Ekwador, Wenezuela Azja - dwa z: Arabia Saudyjska, Irak, Iran, Katar, Kuwejt, Zjednoczone Emiraty Arabskie 2 p. - za wpisanie do tabeli nazw sześciu krajów członkowskich OPEC 1 p. - za wpisanie do tabeli nazw czterech lub pięciu krajów członkowskich OPEC Komisje Egzaminacyjne - dane teleadresowe Centralna Komisja Egzaminacyjna kod: 00-190miejscowość: Warszawaadres: ul. Józefa Lewartowskiego 6kontakt tel.: (22) 53-66-500fax: (22) 53-66-504e-mail: ckesekr@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku kod: 80-874miejscowość: Gdańskadres: ul. Na Stoku 49kontakt tel.: (58) 32-05-590fax: (58) 32-05-591e-mail: komisja@ pracy: - 191687916NIP: 583-26-08-016 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie kod: 43-600miejscowość: Jaworznoadres: ul. Mickiewicza 4kontakt tel.: (32) 78-41-601fax: (32) 78-41-608e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie kod: 31-978miejscowość: Krakówadres: os. Szkolne 37kontakt tel.: (12) 68-32-101fax: (12) 68-32-100e-mail: oke@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi kod: 94-203miejscowość: Łódźadres: ul. Praussa 4kontakt tel.: (42) 63-49-133fax: (42) 63-49-154e-mail: komisja@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży kod: 18-400miejscowość: Łomżaadres: ul. Nowa 2kontakt tel.: (86) 21-64-495fax: (86) 473-71-20e-mail: sekretariat@ pracy: 8 - 16 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu kod: 61-655miejscowość: Poznańadres: ul. Gronowa 22kontakt tel.: (61) 85-40-160fax: (61) 85-21-441e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Warszawie kod: 00-844miejscowość: Warszawaadres: ul. Grzybowska 77kontakt tel.: (22) 45-70-335fax: (22) 45-70-345e-mail: info@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu kod: 53-533miejscowość: Wrocławadres: ul. Zielińskiego 57kontakt tel.: (71) 78-51-894fax: (71) 78 -51-866e-mail: sekretariat@ pracy: 8-16REGON: 931982940NIP: 895-16-60-154 satelita protogwiazda Krzyż Południa Kompas Nauka - informacje Egzaminy/Matura Wzory matematyczne Korepetycje Słownik naukowy Leksykon astronomiczny Baza sprzętu laboratoryjnego Badania naukowe Jak to działa? Dotacje z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich Wnioski o dofinansowanie projektów badawczych Kalendarium Szkolenia online Aparatura badawcza Prędkość Internetu Sprawdź IP
PILNE! GEOGRAFIA NA JUTRO! DAJE NAJ Na mapie topograficznej oraz zdjęciu lotniczym przedstawiono fragment Karkonoskiego Parku Narodowego. a) Odszukaj na mapie szczyt oznaczony na zdjęciu numerem 1.Podaj jego nazwę i wysokość bezwzględną nazwa- wysokość bezwzględna -
Miejsce na naklejkę z kodem szkoły MGE-R1_1P-082 EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 150 minut Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 19 stron (zadania 1 - 35) oraz barwną mapę. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. 6. Podczas egzaminu możesz korzystać z linijki, lupy i kalkulatora. 7. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora. Życzymy powodzenia! MAJ ROK 2008 Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 60 punktów Wypełnia zdający przed rozpoczęciem pracy PESEL ZDAJĄCEGO KOD ZDAJĄCEGO 2 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony Zadania od 1. do 9. wykonaj na podstawie załączonej barwnej mapy przedstawiającej fragment Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Zadanie 1. (1 pkt) Na fotografii znajduje się fragment terenu przedstawionego na barwnej mapie szczegółowej. o Odczytaj z mapy i podaj nazwę własną akwenu oznaczonego na fotografii literą A. Jezioro Tałty o Zaznacz poprawne zakończenie zdania. Na fotografii literą B oznaczono A. drogę krajową. B. drogę wojewódzką. C. linię kolejową. D. szlak turystyczny. Zadanie 2. (1 pkt) Podaj nazwy dwóch rodzajów skal przedstawionych w legendzie mapy. o o liczbowa liniowa Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony 3 Zadanie 3. (2 pkt) Podaj nazwy metod kartograficznych, za pomocą których przedstawiono na mapie: Np. o o o obszary leśne metoda powierzchniowa szlaki kajakowe metoda sygnaturowa głębokości o tych samych wartościach w jeziorach metoda izarytmiczna Zadanie 4. (1 pkt) Powierzchnia Jeziora Łuknajno zajmuje na mapie w skali 1:200000 obszar 1,7 cm2. Oblicz powierzchnię jeziora w terenie. Wynik podaj w km2. Zapisz obliczenia. Miejsce na obliczenia: 1 cm - 2 km 1 cm2 - 4 km2 1,7 cm2 - x x= 1,7 cm2 x 4 km2 1 cm2 x = 6,8 km2 2 Odpowiedź Powierzchnia jeziora w terenie wynosi 6,8 km Zadanie 5. (1 pkt) Zaznacz dwa typy jezior polodowcowych, występujących na obszarze objętym mapą. A. morenowe B. krasowe C. cyrkowe D. rynnowe E. tektoniczne Zadanie 6. (1 pkt) Jezioro Mikołajskie jest jednym z częściej wykorzystywanych akwenów żeglarskich w Polsce. Podaj na podstawie mapy dwie przyrodnicze cechy Jeziora Mikołajskiego, świadczące o jego atrakcyjności dla turystyki. Np. 1. Jezioro Mikołajskie jest połączone w sposób naturalny z innymi jeziorami, co umożliwia dłuższą i bardziej urozmaiconą żeglugę. 2. Jezioro to ma odpowiednią dla żeglugi głębokość sięgającą 20-30 m. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 1. 1 2. 1 3. 2 4. 1 5. 1 6. 1 4 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony Zadanie 7. (2 pkt) a) Wykorzystaj mapę i podaj czynnik sprzyjający eutrofizacji Jeziora Łuknajno. Np. Obecność kanałów melioracyjnych i pól uprawnych na obszarach położonych wokół jeziora sprzyja gromadzeniu nawozów sztucznych zmywanych z pól. b) Zaznacz poprawne zakończenie zdania. Skutkiem procesu eutrofizacji jezior jest A. przyspieszenie rozwoju glonów zabarwiających wodę na zielonkawy kolor. B. wzrost zawartości tlenu na skutek rozkładu materii organicznej. C. wzrost zasolenia wód jeziora. D. spowolnienie odkładania osadów na dnie jeziora. Zadanie 8. (1 pkt) Wymień na podstawie mapy dwie cechy świadczące o młodoglacjalnej rzeźbie obszaru przedstawionego na mapie. Np. 1. Obszar ten charakteryzuje urozmaicona rzeźba (wzniesienia morenowe i stosunkowo płaskie, zalesione sandry na przedpolu moren). 2. Występowanie jezior morenowych, rynnowych i wytopiskowych. Zadanie 9. (1 pkt) Podaj dwa przykłady działań, które powinny być podejmowane w Mazurskim Parku Krajobrazowym, aby nie doprowadzić do zniszczenia lub silnego przekształcenia unikalnego krajobrazu tego obszaru. Np. 1. Wspieranie przez władze lokalne rozwoju agroturystyki zamiast budowy dużych hoteli i ośrodków. 2. Wyznaczanie miejsc odpoczynku, aby ograniczyć ,,dziką turystykę" (pola namiotowe, kempingi). Zadanie 10. (2 pkt) Oblicz wysokość górowania Słońca nad horyzontem Warszawy (52?N, 21?E) w dniach 22 czerwca i 22 grudnia. Zapisz obliczenia. Miejsce na obliczenia: 22 czerwca: h = 90? - ? + 23?27' h = 90? - 52? + 23?27' h = 61?27' 22 grudnia: h = 90? - ? - 23?27' h = 90? - 52? - 23?27' h = 14?33' Odpowiedź Wysokość górowania Słońca nad horyzontem Warszawy wynosi w dniu 22 czerwca 61?27', a w dniu 22 grudnia 14?33'. Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony 5 Zadanie 11. (2 pkt) a) Wymień, w kolejności od Słońca, nazwy planet typu ziemskiego. Merkury, Wenus, Ziemia, Mars b) Podaj dwie różnice między planetami typu ziemskiego a pozostałymi planetami w Układzie Słonecznym. Np. 1. Merkury, Wenus, Ziemia, Mars są planetami skalnymi a Jowisz, Saturn, Uran i Neptun gazowymi. 2. Okres obrotu dookoła własnej osi Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna jest krótszy (szybciej rotują). Zadanie 12. (2 pkt) Fotografia przedstawia fragment wybrzeża zachodniej Francji. A B a) Wymień nazwy elementów budowy wybrzeża wysokiego oznaczonych na fotografii literami A i B. A. klif B. platforma abrazyjna b) Podaj nazwę procesu, który doprowadził do utworzenia elementu wybrzeża oznaczonego na fotografii literą A. abrazja Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 7. 2 8. 1 9. 1 10. 2 11. 2 12. 2 6 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony Zadanie 13. (2 pkt) Na mapie przedstawiono granice i kierunki ruchu płyt litosfery. Przyporządkuj obszarom oznaczonym na mapie literami A i B po dwa zjawiska lub procesy geologiczne, dobierając je z wymienionych poniżej. 1. Powstawanie głębokiej szczeliny, wzdłuż której wylewa się lawa bazaltowa zastygająca na krawędziach płyt. 2. Podsuwanie się jednej płyty litosfery pod drugą i wtapianie się jej w płaszcz. 3. Powstawanie rowów oceanicznych na skutek zstępujących prądów konwekcyjnych. 4. Odtwarzanie się skorupy oceanicznej w strefie ryftu. 5. Zderzanie się kontynentalnych płyt litosfery. Zjawiska lub procesy geologiczne (wpisz numery) o o o o Obszar na mapie A 1 4 2 3 B Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony 7 Zadanie 14. (1 pkt) Zaznacz metodę, która służy do określania wieku względnego skał i zdarzeń geologicznych na Ziemi. Metody: A. Izotopowa 238U B. Paleontologiczna C. Dendrochronologiczna D. Izotopowa 14C Zadanie 15. (1 pkt) Wymień metodę określania wieku bezwzględnego zdarzeń geologicznych, którą należy zastosować, aby zbadać wiek powstania oraz wiek zaniku obecnie zarośniętej misy jeziornej na Pojezierzu Mazurskim. Nazwę metody wybierz spośród podanych w zadaniu 14. Metoda izotopowa C14 Zadanie 16. (2 pkt) Przyporządkuj danym klimatycznym w tabeli nazwy następujących meteorologicznych: Białystok, Nowy Targ, Poznań, Świnoujście. Miesiące I II III IV 8,0 39 6,6 43 5,9 60 6,7 37 V VI VII VIII IX X XI 3,3 35 3,9 46 0,6 47 1,4 37 XII 0,0 38 0,9 55 -3,0 47 -2,4 36 8,5 517 8,0 628 5,6 864 7,0 522 stacji Nazwa stacji T -1,4 -0,5 3,0 O 35 26 32 Rok Poznań 13,8 17,1 19,2 17,7 13,5 8,6 53 49 76 56 46 32 Świnoujście T -0,6 -0,1 2,5 O 49 35 39 11,4 15,2 17,7 16,7 13,8 8,7 47 55 78 76 51 54 Nowy Targ T -5,2 -4,7 0,1 O 52 45 45 11,7 14,3 15,9 14,7 11,3 6,2 83 111 136 112 72 54 Białystok T -4,1 -3,2 0,7 O 30 24 27 13,3 16,5 18,4 16,7 12,6 7,0 46 64 80 67 37 37 T - średnia temperatura powietrza w ?C O - opady atmosferyczne w mm Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 13. 2 14. 1 15. 1 16. 2 8 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony Zadanie 17. (2 pkt) Wykres przedstawia zawartość w atmosferze ziemskiej wybranego składnika gazowego. Wysokość nad poziomem morza Liczba cząsteczek w 1 cm3 powietrza a) Podaj nazwę składnika gazowego, którego zawartość w atmosferze przedstawiono na wykresie. Nazwę składnika dobierz z podanych poniżej. dwutlenek siarki, para wodna, ozon, dwutlenek węgla ozon b) Podaj nazwę warstwy atmosfery, w której występuje największa koncentracja tego składnika. stratosfera Zadanie 18. (2 pkt) Przyporządkuj każdemu ze skutków działalności rzeki odpowiedni proces, który bezpośrednio doprowadza do jego powstania. Skutek: A. stożek napływowy B. meander C. dolina V-kształtna D. kaptaż Proces: 1. erozja boczna i akumulacja 2. erozja wgłębna 3. erozja wsteczna 4. transport 5. akumulacja C. 2 D. 3 A. 5 B. 1 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony 9 Zadanie 19. (1 pkt) Układ sieci rzecznej w Polsce cechuje asymetria dorzeczy dwóch największych rzek, a sieć rzeczna na obszarze nizin Polski wykazuje układ zarówno południkowy, jak i równoleżnikowy. Zaznacz dwa czynniki, które wpłynęły na opisany układ sieci rzecznej na nizinach Polski. A. Pochylenie obszaru Polski z SE ku NW. B. Obecność kanałów i rowów melioracyjnych. C. Eksploatacja złóż surowców mineralnych. D. Występowanie wału i niecek tektonicznych. E. Zbliżony do równoleżnikowego przebieg pradolin. Zadanie 20. (2 pkt) Polska jest krajem o małych zasobach wód, zarówno powierzchniowych, jak i podziemnych. Działalność człowieka może prowadzić do zmniejszenia zasobów wody, ale może także przynosić skutki pozytywne. Zaproponuj trzy możliwe do realizacji działania, które powinny być stosowane w Polsce w celu powiększenia lub odtwarzania zasobów wód powierzchniowych i podziemnych. Np. 1. Stosowanie zamkniętych obiegów wody w procesach przemysłowych. 2. Oszczędzanie wody w gospodarstwach domowych, np. poprzez zakładanie wodomierzy i dbanie o szczelność armatury. 3. Budowa zbiorników retencyjnych na rzekach w celu zwiększenia możliwości zaopatrywania w wodę ludności i rolnictwa w okresach niskich stanów wody. Zadanie 21. (2 pkt) Za przyczynę globalnego ocieplenia uznaje się wzrost zawartości w powietrzu gazów cieplarnianych. Wymień trzy rozwiązania, służące ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Np. 1. Zwiększenie w bilansie energetycznym i odnawialnych źródeł energii. emisji CO2 do atmosfery. udziału energetyki jądrowej 2. Respektowanie umów międzynarodowych zobowiązujących do zmniejszenia 3. Stosowanie zachęt ekonomicznych dla inwestorów podejmujących działania proekologiczne. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 17. 2 18. 2 19. 1 20. 2 21. 2 10 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony Zadanie 22. (2 pkt) Duże miasta odznaczają się wyższą temperaturą w porównaniu z obszarami podmiejskimi. Zjawisko to nazywane ,,miejską wyspą ciepła" ilustruje na przykładzie Warszawy poniższy rysunek. Izotermy średniej rocznej temperatury powietrza w Warszawie dla lat 1961-1980. a) Podaj dwie przyczyny powstawania ,,miejskiej wyspy ciepła". Np. 1. Emisja ciepła z budynków ogrzewanych zimą oraz wykorzystywanych w miastach środków transportu. 2. Silniejsze nagrzewanie się w ciągu słonecznego dnia betonowych budynków i ulic niż otaczających ich terenów pokrytych roślinnością. b) Konsekwencją ,,miejskiej wyspy ciepła" oraz emisji zanieczyszczeń powietrza jest ukształtowanie się lokalnego klimatu miasta. Skreśl w nawiasach określenia błędne, aby cechy klimatu miasta były prawdziwe. Klimat miasta w porównaniu terenami podmiejskimi odznacza się cechami: - (wyższymi / niższymi) sumami opadów - bryzą miejską, która wieje (od centrum / ku centrum) miasta. Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony 11 Zadanie 23. (2 pkt) Na diagramie zaznaczono procentowy udział wyznawców głównych religii na świecie. chrześcijaństwo islam hinduizm pozostałe religie 0 20 40 60 80 100 Udział wyznawców głównych religii na świecie w % Uzupełnij legendę diagramu, wpisując w wyznaczone miejsca nazwy religii, które dobierz z podanych poniżej. hinduizm, islam, judaizm, chrześcijaństwo Zadanie 24. (2 pkt) Jednym z czynników sprzyjających zaludnianiu obszarów Ziemi jest nadmorskie położenie. Na świecie ponad połowa ludności mieszka w pasie 200 km od wybrzeża, który stanowi zaledwie 21% powierzchni zamieszkałych kontynentów. Uzasadnij, podając dwa argumenty, przyczyny dużej koncentracji ludności na wybrzeżach morskich. Np. 1. Występowanie sprzyjających rozwojowi rolnictwa żyznych gleb w deltach rzek uchodzących do mórz. 2. Nadmorskie położenie umożliwia połowy ryb oraz marikulturę, które zwiększają możliwości wyżywienia ludności. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 22. 2 23. 2 24. 2 12 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony Zadanie 25. (2 pkt) Na mapie przedstawiono ludność Polski według województw w 2000 r. oraz prognozę zmian liczby ludności do roku 2030. Przyporządkuj do podanych w tabelach przyczyn zmian liczby ludności po dwa spośród wymienionych województw. dolnośląskie, podkarpackie, świętokrzyskie, podlaskie, małopolskie, warmińsko-mazurskie Województwa o przewidywanym spadku liczby ludności Przyczyna zmniejszania się liczby ludności Upadek tradycyjnych gałęzi przemysłu, niedostateczne tempo inwestycji gospodarczych, ujemny przyrost naturalny, ujemne saldo migracji. o o Województwa dolnośląskie świętokrzyskie Województwa o przewidywanym wzroście liczby ludności Przyczyna wzrostu liczby ludności Duży na tle kraju przyrost naturalny tradycyjnych społeczności wiejskich. o o Województwa małopolskie podkarpackie Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony 13 Zadanie 26. (2 pkt) Wykresy przedstawiają strukturę pracujących w gospodarce w wybranych czterech województwach Polski w 2006 roku. Wpisz obok wykresów oznaczonych numerami od 1 do 4 nazwy podanych województw. lubelskie, mazowieckie, warmińsko-mazurskie, wielkopolskie 1. warmińsko- mazurskie 2. wielkopolskie 3. mazowieckie 4. lubelskie Polska 0 20 40 60 Pracujący w % ogółem 80 100 przemysł i budownictwo usługi rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo, rybołówstwo, rybactwo Zadanie 27. (2 pkt) Przyporządkuj podanym surowcom mineralnym wybrane obszary ich eksploatacji. 1. Zagłębie Appalaskie, Zagłębie Donieckie, Nizina Chińska A. gaz ziemny B. ropa naftowa C. węgiel kamienny D. węgiel brunatny 2. basen Zatoki Gwinejskiej, basen Jez. Maracaibo, Zatoka Meksykańska 3. Nadrenia, Zagłębie Podmoskiewskie, Sudety 4. Ziemia Arnhema w Australii, Masyw Centralny we Francji, rejon Jez. Huron i Athabaska 5. południowy Ural, Półwysep Jamał, szelf Morza Północnego u wybrzeży Holandii A. 5 B. 2 C. 1 25. 2 26. 2 D. 3 27. 2 Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 14 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony Zadanie 28. (2 pkt) Mapa przedstawia rozmieszczenie głównych jednostek tektonicznych Polski. a) Uzupełnij tabelę, wpisując obok każdego z podanych surowców nazwę jednostki tektonicznej, na obszarze której dany surowiec jest eksploatowany. Nazwy jednostek dobierz z podanych. niecka brzeżna, zapadlisko przedkarpackie, monoklina przedsudecka, zapadlisko śląsko-krakowskie b) Podaj numery, którymi jednostki te oznaczono na mapie. Surowiec mineralny Rudy miedzi Siarka Nazwa jednostki tektonicznej Numer jednostki na mapie monoklina przedsudecka zapadlisko przedkarpackie 13 16 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony 15 Zadanie 29. (2 pkt) Tabela przedstawia cechy rolnictwa wybranych krajów świata w latach 2002-2004. Powierzchnia użytków rolnych w ha na 1 mieszkańca Ludność aktywna zawodowo w rolnictwie w % ogółu ludności Zużycie nawozów sztucznych w kg na 1 ha użytków rolnych Kraj Plony pszenicy w dt/ha Grunty orne na 1 ciągnik w ha Australia Chiny Dania Kanada Niemcy Świat 22,7 0,43 0,50 2,18 0,21 0,81 2,2 38,6 1,7 1,1 1,0 21,1 4,0 66,5 161,2 37,7 162,7 28,2 17,0 42,0 71,4 26,2 81,7 29,4 153 154 18,5 62,3 12,5 52,6 a) Na podstawie tabeli podaj przykład kraju, który prowadzi ekstensywną gospodarkę rolną. Kraj: Australia (lub Kanada) b) Przedstaw dwa argumenty potwierdzające ekstensywny typ rolnictwa w wybranym przez Ciebie kraju. Argumenty: Np. 1. Ekstensywny typ rolnictwa potwierdza duża powierzchnia użytków rolnych przypadająca na 1 mieszkańca. 2. Uzyskiwane w rolnictwie ekstensywnym plony pszenicy są niskie - tu wynoszą poniżej średniej wartości plonów na świecie. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 28. 2 29. 2 16 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony Zadanie 30. (2 pkt) Diagram ilustruje strukturę zasiewów zbóż na świecie w latach 1998-2000. 1% żyto Owies 2% Proso 5% Sorgo 6% pozostałe 8% jęczmień 33% pszenica Kukurydza 21% 23% ryż Uzupełnij diagram, wpisując w wyznaczonych miejscach nazwy podanych zbóż. jęczmień, pszenica, ryż, żyto Zadanie 31. (2 pkt) Wymień dwie bariery, na jakie napotyka rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce oraz dwie korzyści, wynikające z rozwoju tego typu rolnictwa. Bariery: Np. 1. Zanieczyszczenie środowiska uniemożliwia produkcję ekologicznej żywności na wielu obszarach. 2. Niedostateczne wykształcenie rolników i brak wiedzy o ekologicznej produkcji w rolnictwie. Korzyści: Np. 1. Rolnictwo ekologiczne zapewnia mniejszą ingerencję człowieka w środowisko przyrodnicze, gdyż ogranicza stosowanie nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin. 2. Rolnictwo ekologiczne dostarcza zdrowszą żywność. Zadanie 32. (2 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy portów specjalizujących się w przeładunkach wymienionych w tabeli towarów. A. Ustka B. Gdańsk-Port Północny C. Gdynia D. Szczecin-Świnoujście Specjalizacja portów węgiel kamienny, ropa naftowa węgiel kamienny, rudy metali, surowce chemiczne, zboża drobnica, zboża, drewno Port Gdańsk-Port Północny Szczecin-Świnoujście Gdynia Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony 17 Zadanie 33. (2 pkt) Organizacje pozarządowe są ważnym partnerem rządów i samorządów terytorialnych w rozwiązywaniu problemów, dotyczących spraw lokalnych i ogólnoświatowych. a) Podaj cechę organizacji pozarządowych, która odróżnia ich działalność od innych organizacji funkcjonujących na świecie. Np. Działalność na rzecz społeczeństwa, nie dla zysku, często oparta na pracy wolontariuszy. b) Podaj dwie nazwy organizacji pozarządowych, wybierając je spośród podanych poniżej. ONZ, Czerwony Krzyż, FAO, Greenpeace, Grupa Wyszehradzka Czerwony Krzyż, Greenpeace Zadanie 34. (2 pkt) Na mapie zaznaczono obszary wybranych współczesnych konfliktów zbrojnych i sporów terytorialnych. Uzupełnij poniższą tabelę, podając nazwy państw, stanowiących strony konfliktów zbrojnych lub sporów terytorialnych oraz litery, którymi oznaczono na mapie obszary ich występowania. Obszar konfliktu lub sporu Kaszmir Kuryle Nazwy krajów stanowiących strony konfliktów lub sporów Litera na mapie Indie / Pakistan Rosja / Japonia Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 30. 2 31. 2 32. 2 33. 2 34. 2 B A 18 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony Zadanie 35. (2 pkt) W latach 1960-1970 w miejscowości Asuan wybudowano na Nilu potężną tamę o wysokości 111 metrów, która spiętrza w powstałym zbiorniku retencyjnym 160 mld m3 wody. Inwestycja stała się dużą pomocą dla regionu, ale spowodowała także negatywne skutki zarówno przyrodnicze, jak i gospodarcze, które wystąpiły poniżej tamy w dolinie dolnego Nilu oraz powyżej tamy, na południe od Asuanu. Uzupełnij schemat, wpisując w wolne pola numery, którymi oznaczono skutki, jakie wystąpiły w dolinie Nilu na obszarach zaznaczonych na mapie literami A i B po utworzeniu tamy i sztucznego Zbiornika Nasera. 1. Wzrost ilości akumulowanych aluwiów. 2. Likwidacja niebezpieczeństwa powodzi. 3. Konieczność przesiedlenia ludności w związku z nową inwestycją. 4. Wzrost wilgotności powietrza. 5. Zmniejszenie ilości transportowanych aluwiów. 6. Umożliwienie całorocznego kontrolowania nawadniania. 7. Zasolenie gleb. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 35. 2 Egzamin maturalny z geografii Poziom rozszerzony 19 BRUDNOPIS Komisje Egzaminacyjne - dane teleadresowe Centralna Komisja Egzaminacyjna kod: 00-190miejscowość: Warszawaadres: ul. Józefa Lewartowskiego 6kontakt tel.: (22) 53-66-500fax: (22) 53-66-504e-mail: ckesekr@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku kod: 80-874miejscowość: Gdańskadres: ul. Na Stoku 49kontakt tel.: (58) 32-05-590fax: (58) 32-05-591e-mail: komisja@ pracy: - 191687916NIP: 583-26-08-016 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie kod: 43-600miejscowość: Jaworznoadres: ul. Mickiewicza 4kontakt tel.: (32) 78-41-601fax: (32) 78-41-608e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie kod: 31-978miejscowość: Krakówadres: os. Szkolne 37kontakt tel.: (12) 68-32-101fax: (12) 68-32-100e-mail: oke@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi kod: 94-203miejscowość: Łódźadres: ul. Praussa 4kontakt tel.: (42) 63-49-133fax: (42) 63-49-154e-mail: komisja@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży kod: 18-400miejscowość: Łomżaadres: ul. Nowa 2kontakt tel.: (86) 21-64-495fax: (86) 473-71-20e-mail: sekretariat@ pracy: 8 - 16 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu kod: 61-655miejscowość: Poznańadres: ul. Gronowa 22kontakt tel.: (61) 85-40-160fax: (61) 85-21-441e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Warszawie kod: 00-844miejscowość: Warszawaadres: ul. Grzybowska 77kontakt tel.: (22) 45-70-335fax: (22) 45-70-345e-mail: info@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu kod: 53-533miejscowość: Wrocławadres: ul. Zielińskiego 57kontakt tel.: (71) 78-51-894fax: (71) 78 -51-866e-mail: sekretariat@ pracy: 8-16REGON: 931982940NIP: 895-16-60-154
Na mapie świata literami od A do D oznaczono wybrane państwa, a literą X – wyspę. Na podstawie: Atlas geograficzny, Warszawa 2019. Poniżej przedstawiono klimatogram dla stacji meteorologicznej położonej na wyspie oznaczonej na mapie literą X. °C mm Na podstawie: www.klimadiagramme.de 0 50 100 150 200 0 5 10 15 20
Matura z geografii co tu znajdziesz? Jest to specjalne miejsce na stronie geo-edukacji przeznaczone dla tutaj zadania maturalne z poprzednich myślę, że najciekawszym elementem są zadania z poprzednich matur do rozwiązania online. Natychmiast uzyskujecie odpowiedzi na pytania, nie musicie szukać, sprawdzać. Po rozwiązaniu całego testu możecie zobaczyć swój także sprawdzić zestaw plansz z serii “zrozumieć pytania na maturze z geografii”, który znajduje się na dole do wszystkich materiałów na tej stronie jest bezpłatny (chyba, że zaznaczono inaczej) Dodatkowe podcasty Możesz zyskać dostęp do dodatkowych podcastów (obecnie ponad 14 godzin materiałów) w ramach podziękowania, za wspieranie rozwoju serwisu kwotą 25zł/miesiąc. Szczegóły w linku poniżej: Nie chcesz płacić co miesiąc za dostęp do wszystkich podcastów zostając patronem? A może interesują Cię konkretne działy? Możesz zyskać dostęp do wszystkich podcastów na stałe kupując aplikację w sklepie google play 1. Ziemia we Wszechświecie, Atmosfera, Hydrosfera 2. Litosfera (Procesy wewnętrzne i procesy zewnętrzne), Biosfera, Pedosfera 3. Zmiany na mapie politycznej, Ludność i osadnictwo, Sektory gospodarki, Globalizacja matura - ZESTAWY DO ĆWICZEŃ ONLINE Dodatkowo Patroni po zalogowaniu do serwisu zyskują dostęp do testów maturalnych w formie quizów do rozwiązania on line. Przykład takiego quizu poniżej: Hydrosfera - test 1 1 / 21 Na mapie numerami od 1 do 4 oznaczono wybrane obszary Polski należące do zlewisk różnych mórz. Obszary zaznaczone cyfrą 3 i 4 należą do zlewiska Morza Bałtyckiego Morza Białego Morza Czarnego Morza Północnego 2 / 21 Na rysunku przedstawiono plan batymetryczny północnego fragmentu jeziora Narie, położonego w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego. Izobaty poprowadzono co 5 metrów. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Misa jeziora przedstawionego na rysunku powstała w wyniku erozyjnej działalności wód płynących pod lądolodem. zatarasowania odpływu wód przez materiał morenowy. działalności lodu lodowcowego w cyrku lodowcowym. wytopienia się bryły martwego lodu pozostawionego przez lodowiec. 3 / 21 Zaznacz nazwę jeziora, którego misa ma genezę podobną do genezy misy jeziora przedstawionego na rysunku. Druzno Gopło Łebsko Włocławskie 4 / 21 Którego z typów wezbrań występujących w Polsce dotyczy poniższy opis: Najczęściej występuje zimą na wybrzeżu podczas występowania silnych wiatrów północnych roztopowe opadowe nawalne opadowe rozlewne sztormowe 5 / 21 Którego z typów wezbrań występujących w Polsce dotyczy poniższy opis: Powstaje wskutek gwałtownego tajania pokrywy śnieżnej, które bywa niejednokrotnie nasilone z powodu deszczu padającego w tym okresie roztopowe opadowe nawalne opadowe rozlewne sztormowe 6 / 21 Którego z typów wezbrań występujących w Polsce dotyczy poniższy opis: Wywołane jest gwałtownymi, krótkotrwałymi opadami o lokalnym zasięgu. Bywają przyczyną znacznych strat w zagospodarowaniu terenu roztopowe opadowe nawalne opadowe rozlewne sztormowe 7 / 21 Przykładem jeziora dystroficznego jest: Rybie Oko w Borach Tucholskich Mamry na Pojezierzu Mazurskim Morskie Oko w Tatrach 8 / 21 Przykładem jeziora oligotroficznego jest: Rybie Oko w Borach Tucholskich Mamry na Pojezierzu Mazurskim Morskie Oko w Tatrach 9 / 21 W którym z miejsc zaznaczonych na mapie jeziora powstały w wyniku egzaracji i detrakcji w polu firnowym 10 / 21 W którym z miejsc zaznaczonych na mapie jeziora powstały w wyniku Procesów chemicznych rozwiniętych w skałach węglanowych 11 / 21 W którym z miejsc zaznaczonych na mapie jeziora powstały w wyniku wytapiania się brył martwego lodu w zagłębieniach terenu 12 / 21 Które ze zdań jest prawdziwe? Polskie rzeki mają ustrój deszczowy Największe zagrożenia powodziowe występują wiosną i latem Opadowe maksimum przepływów w polskich rzekach występuje jesienią 13 / 21 Które ze zdań jest prawdziwe? Jeziora zaznaczone na mapie numerami 1-4 mają taką samą genezę Jeziora zaznaczone na mapie numerami 1-4 znajdują się na obszarze Karpat 14 / 21 Jaką genezę ma jezioro Gardno? polodowcowe morenowe przybrzeżne polodowcowe rynnowe polodowcowe cyrkowe 15 / 21 Jaką genezę ma jezioro Mamry? polodowcowe morenowe przybrzeżne polodowcowe rynnowe polodowcowe cyrkowe 16 / 21 Jaką genezę ma jezioro Gopło? polodowcowe morenowe przybrzeżne polodowcowe rynnowe polodowcowe cyrkowe 17 / 21 Na rysunkach przedstawiono plany batymetryczne wybranych typów genetycznych jezior w Polsce, wykonane w różnej skali. Literą A zaznaczono jezioro, które zgodnie z typem genetycznym sklasyfikujemy jako cyrkowe morenowe rynnowe tektoniczne 18 / 21 Na rysunkach przedstawiono plany batymetryczne wybranych typów genetycznych jezior w Polsce, wykonane w różnej skali. Literą B zaznaczono jezioro, które zgodnie z typem genetycznym sklasyfikujemy jako cyrkowe morenowe rynnowe tektoniczne 19 / 21 Na rysunkach przedstawiono plany batymetryczne wybranych typów genetycznych jezior w Polsce, wykonane w różnej skali. Literą C zaznaczono jezioro, które zgodnie z typem genetycznym sklasyfikujemy jako cyrkowe morenowe rynnowe tektoniczne 20 / 21 Na mapie numerami od 1 do 4 oznaczono wybrane obszary Polski należące do zlewisk różnych mórz. Obszar zaznaczony cyfrą 1 należy do zlewiska Morza Bałtyckiego Morza Białego Morza Czarnego Morza Północnego 21 / 21 Na mapie numerami od 1 do 4 oznaczono wybrane obszary Polski należące do zlewisk różnych mórz. Obszar zaznaczony cyfrą 2 należy do zlewiska Morza Bałtyckiego Morza Białego Morza Czarnego Morza Północnego Your score is The average score is 0% Bezpłatna aplikacja z testami maturalnymi z geografii (sklep google play) quizy wiedzy geograficznej - sklep google play Sprawdź swoją znajomość terminów geograficznych (geografia fizyczna) plansze - zrozumieć pytania na maturze matura - arkusze z poprzednich lat Udostępnij: social kontakt info(at)
Na mapie przedstawiono wybrany typ jeziora. Na podstawie: E. Czaya, Rzeki kuli ziemskiej, Warszawa 1987. Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A, B albo C oraz odpowiedź spośród 1–3. Do powstania jeziora przedstawionego na mapie przyczyniło się A. zanikanie zbiornika morskiego, o czym świadczy 1. głębokość i kształt jeziora. B.
Karpaty – góry w środkowej Europie, ciągnące się wygiętym ku północnemu wschodowi łukiem, o długości 1300 km i szerokości od 100 do 350 km. Osiągają wysokość 2655 m Od Alp oddziela je dolina Dunaju, od Sudetów – Brama Morawska, południową granicę stanowi rzeka Dunaj. Występują na terytorium: Austrii, Cech, Polski, Słowacji, Węgier, Ukrainy i Rumunii. Ten rozległy łańcuch górski dzieli się na: Karpaty Zachodnie; Karpaty Wschodnie i Karpaty Południowe. Karpaty Zachodnie dzielimy na: Karpaty Zewnętrzne (fliszowe): Beskidy ; Pogórze Karpackie Karpaty Wewnętrzne: Tatry, Obniżenie Orawsko – Podhalańskie; Pieniny Karpaty Południowe (Wulkaniczne) Do Polski należą Beskidy Zachodnie z Babią Górą, Pogórze Karpackie; Podhale, część Tatr oraz fragment Karpat Wschodnich – Bieszczady z Tarnicą. Flisz – gruba warstwa naprzemianległych osadów morskich, głównie piaskowców, wapieni i łupków oraz zlepieńców i margli, przetransportowanych przez wody i wiatry z nowo powstałych gór i osadzonych na dnie morza w okresie kresy i paleogenu. Ważniejsze cechy regionów w polskich Karpatach. Pogórze Karpackie zbudowane z fliszu; krajobraz urozmaicony wzniesieniami w kształcie garbów o zaokrąglonych szczytach, wzniesienia rozdzielają doliny rzek; region rolniczy, gęsto zaludniony. Beskidy – góry średnie; zbudowane z fliszu o zaokrąglonych szczytach porośniętych lasami; poprzecinane dolinami rzecznymi; obszar rolniczy i gęsto zaludniony. Bieszczady – góry o stromych stokach, poprzedzielanych szerokimi obniżeniami; krajobraz urozmaicają bezleśne wierzchołki, porośnięte wysokimi trawami; płaskie, bezleśne wierzchołki nazywane są połoninami; obszar turystyczny. Podhale – rozległa kotlina, zbudowana z łupków i piaskowców, z rozległymi torfowiskami i stożkami napływowymi. Pieniny – wzniesienia zbudowane z wapieni jurajskich i kredowych, rozcięte dolinami rzek, region turystyczny. Tatry – rzeźba wysokogórska – wysokie wzniesienia, strome turnie, wąskie, urwiste granie; formy polodowcowe – doliny U-ksztaltne, cyrki lodowcowe wypełnione wodami jezior; formy krasowe – jaskinie, ostańce skalne, żłobki krasowe; Tatry Wschodnie zbudowane z granitów; Tatry Zachodnie – wapienie, dolomity Klimat i roślinność
(0–1) Na poniższej mapie przedstawiono płytę południowoamerykańską i oznaczono numerami niektóre granice tej płyty. 80° 20° 40° 60° Temat 3 20° 20° 20° 3 0° 0° 20° 1 20° 2 40° 40° 20° 100° 80° 60° 40° 1: 135 000 000 0 1000 km Przyporządkuj wymienionym niżej typom granic płyt litosfery numery, którymi oznaczono je
zapytał(a) o 20:02 Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 17 stron (zadania 1–24) i kartę odpowiedzi. Ewentualny brak stron zgłoś nauczycielowi nadzorującemu egzamin. 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod oraz imię i nazwisko. Zadanie 1. (0–1)Na ilustracjach przedstawiono komórkę zwierzęcą i komórkę komórkowajądro komórkowecytozolbłonakomórkowaścianakomórkowasubstancja jądrowakomórka zwierzęca komórka bakteriiDokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród które występują zarówno w komórce zwierzęcej, jak i w komórce bakterii sąA. ściana komórkowa i jądro błona komórkowa i ściana cytozol i błona jądro komórkowe i 2. (0–1)Uczniowie stworzyli zestaw doświadczalny, w którym można było zaobserwować, że kiełkujące nasionawydzielają gaz powodujący mętnienie wody zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo nasiona wydzielająA. tlen,ponieważ w czasie kiełkowaniazachodzi proces1. fermentacji dwutlenek węgla,3. oddychania rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze3 z 17Zadanie 3. (0–1)W laboratorium zbadano próbki A i B zawierające materiał biologiczny. Naukowcy musieli określić, czyw próbkach znajdują się bakterie, czy wirusy. W tym celu wykonali trzy badania, a ich wyniki umieściliw nr 1na obecność białkaBadanie nr 2na obecność kwasównukleinowychBadanie nr 3na obecność związków chemicznychbudujących ścianę komórkowąPróbka A obecne obecne obecnePróbka B obecne obecne nieobecneCzy na podstawie przeprowadzonych badań można sformułować podane wnioski? Wybierz T (tak),jeśli wniosek jest uzasadniony, albo N (nie) – jeśli wniosek jest podstawie badania nr 3 można stwierdzić, że materiałem biologicznymznajdującym się w próbce A są bakterie. T NPo przeprowadzeniu badań nr 1 i nr 2 można stwierdzić, że materiałem biologicznymw próbce B są wirusy. T NZadanie 4. (0–1)Na wykresie przedstawiono zmiany poziomu glukozy we krwi człowieka po posiłku.[godz.]poziom glukozy we krwi[mg/dl]prawidłowy poziomglukozy we krwipoczatek wydzielaniahormonu Apoczatek wydzielaniahormonu prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie B to insulina, ponieważ powoduje obniżenie poziomu glukozy we krwi. P FHormony A i B działają antagonistycznie. P FPrzenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze4 z 17Zadanie 5. (0–1)Włosy kręcone są cechą dominującą, a włosy proste – cechą recesywną. Obie cechy są warunkowaneprzez allele znajdujące się w autosomach. Tomek ma włosy kręcone, chociaż jego mama ma włosyproste. Rodzice Ani, żony Tomka, mają włosy jest prawdopodobieństwo, że dziecko Ani i Tomka będzie miało proste włosy? Wybierzwłaściwą odpowiedź spośród 100%B. 75%C. 50%D. 25%Zadanie 6. (0–2)Mszyce to małe owady wysysające sok z roślin, np. z topoli. Często powodują znaczne szkody. Naturalnymiwrogami mszyc są biedronki i złotooki. Z kolei niektóre mrówki „hodują” mszyce. Jest tak, ponieważodchody mszyc zawierają bardzo dużo cukrów. Mrówki odżywiają się tymi odchodami, a w zamianchronią mszyce przed rodzaj zależności zachodzi między podanymi organizmami? Wybierz jedną odpowiedźw każdym wierszu zależność między biedronkami a złotookami A B C zależność między mszycami a mrówkami A B C DA. symbiozaB. konkurencjaC. drapieżnictwoD. pasożytnictwoPrzenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze5 z 17Zadanie 7. (0−1)Atomy pierwiastków łączą się różnymi rodzajami wiązań chemicznych. Wiązanie jonowe (schemat I)powstaje między metalami i niemetalami, a wiązanie kowalencyjne (schemat II) między rodzaju występującego wiązania zależą właściwości I Schemat IIA•• B•• A2+B2–•• •••• A••A••••••••••Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie cząsteczkach Cl2 i H2 występuje wiązanie kowalencyjne. P FWiązanie jonowe powstaje przez uwspólnienie elektronów walencyjnych. P FZadanie 8. (0–2)Atomy tego samego pierwiastka chemicznego mogą różnić się liczbą neutronów w jądrze. Takie atomyto izotopy. Pierwiastki chemiczne mogą mieć po kilka Który z podanych zapisów przedstawia parę izotopów? Wybierz właściwą odpowiedź 3216E i 3115E B. 3216E i 3316E C. 4019E i 4020E D. 3919E i Który z podanych zapisów przedstawia atom pierwiastka o najmniejszej liczbie neutronóww jądrze? Wybierz właściwą odpowiedź spośród 21E B. 31E C. 73E D. 63EZadanie 9. (0−1)Etanol to bezbarwna ciecz o gęstości 0,79gcm3 i temperaturze wrzenia 78° prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie dm3 etanolu ma masę 39,5 kg. P FEtanol wlany do zlewki z wrzącą wodą odparuje, ponieważ jego temperatura wrzeniajest niższa niż wody. P FPrzenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze6 z 17Zadanie 10. (0−1)Poniżej zapisano równania dwóch reakcji pierwsza: 2 Mg + CO2 T 2 MgO + CReakcja druga: 2 KNO3 T 2 KNO2 + O2Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo analizy to reakcjaA. pierwsza,ponieważ1. z kilku substratów powstaje kilka z kilku substratów powstaje jeden druga,3. z jednego substratu powstaje kilka 11. (0−1)Do pięciu probówek z wodą dodano różne substancje. Przeprowadzone doświadczenie przedstawionona zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród otrzymano w probówkach oznaczonych numeramiA. 1 i 1 i 2 i 4 i rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze7 z 17Zadanie 12. (0−1)Na podstawie poniższych informacji przeprowadzono doświadczenie Na Li Ca Mg Al Mn Zn Fe Sn Pb H2 Cu Hg Ag Au Ptreagują z wodąw temperaturzepokojowejreagują z wodą dopierow podwyższonejtemperaturzenie reagują z wodą nawetw podwyższonej temperaturzeDo czterech probówek z wodą dodano tyle samo gramów różnych metali. Probówki oznaczone numerami3 i 4 dodatkowo ogrzano. Przeprowadzone doświadczenie przedstawiono na CuUzupełnij zdania. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród chemiczna najszybciej zachodzi w probówce oznaczonej numerem A / B, a w probówceoznaczonej numerem C / D reakcja nie rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze8 z 17Zadanie 13. (0−1)Na wykresie przedstawiono zależność prędkości od czasu dla dwóch ms0 10 20 t, sABOceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie A i B poruszały się z jednakowym przyspieszeniem. P FSamochód, który ruszył wcześniej, w czasie 20 s ruchu przebył drogę 200 m. P FZadanie 14. (0−1)Zawieszony na nitce ciężarek o masie 0,5 kg ciągniemy pionowo do góry, działając siłą o wartości 5 50 cm ciężarek pokonuje w czasie 1 s. Przyjmij g = 10 ms2 .Czy o kolejne 50 cm ciężarek wzniesie się w takim samym czasie? Wybierz odpowiedź T (tak) alboN (nie) i jej uzasadnienie 1., 2. albo siła działająca na ciężarek nadaje mu siły działające na ciężarek równoważą siła ciężkości spowalnia ruch rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze9 z 17Zadanie 15. (0−1)Uczniowie ogrzewali w garnku wodę. Mierzyli jej temperaturę co 10 s, a wyniki pomiarów nanosilina wykres, którego fragment przedstawiono °C1001200 10 20 30 40 50 60 t, sDokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród upływie 1 min od rozpoczęcia pomiarów temperatura wody będzie równaA. 90°C. B. 100°C. C. 110°C. D. 120° 16. (0−1)Uczniowie badali prawo Archimedesa, zanurzając w wodzie sześcienny klocek zawieszony na że siłomierz wskazywał 8 N, gdy klocek był zanurzony do połowy, a 6 N, gdy klocek byłzanurzony zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród klocek nie jest zanurzony, siłomierz wskazujeA. 2 N. B. 4 N. C. 10 N. D. 12 17. (0−1)Do źródła napięcia podłączono trzy jednakowe żarówki (jak na rysunku).CA BOceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie żarówki świecą tak samo jasno. P FJeżeli przepali się żarówka A, to żarówka B też nie będzie świecić. P FPrzenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze10 z 17Zadanie 18. (0−2)Głośnik wysłał trzy krótkie sygnały dźwiękowe. Środkowy sygnał trwał około 0,4 s. Zależność wychyleniadrgającej membrany głośnika od czasu przedstawiono na Uzupełnij zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród sygnał ma częstotliwość około A / B i jest C / 2,5 HzB. 10 HzC. infradźwiękiemD. Uzupełnij zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród emitowane przez głośnik różnią się A / B, ale mają taką samą C / głośnościąB. wysokościąC. amplitudęD. częstotliwośćPrzenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze11 z 17Zadanie 19. (0–1)Na mapie zaznaczono dwie miejscowości. Odległość między nimi w linii prostej wynosi 4 54°15° 19°15° 23°M. B A Ł T Y C K I E1:7000000Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród w terenie między zaznaczonymi miejscowościami wynosiA. 28 70 175 280 rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze12 z 17Zadanie 20. (0–2)Na ilustracji cyframi I–IV oznaczono wybrane 20°20°20°40° 40°40°40°60° 60°60°90°90°60° Który z punktów zaznaczonych na ilustracji ma współrzędne geograficzne 35°N, 20°W?Wybierz właściwą odpowiedź spośród W którym punkcie 22 grudnia dzień będzie trwał najdłużej? Wybierz właściwą odpowiedźspośród rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze13 z 17Zadanie 21. (0–1)Na mapie przedstawiono średnią temperaturę powietrza w styczniu 2014 r. w Polsce, a na wykresieśrednie miesięczne wartości temperatury powietrza w jednej z miejscowości zaznaczonych na BiałystokPoznanWrocławŁódzLublinRzeszówKatowiceOlsztynKołobrzegChojniceSuwałkiSiedlceLegnica23°50°19°50°54° 54°15° 19°23°M. B A Ł T Y C K I E–2°–3°–4°–5°–2°– 1°–1°0°1°–4°0°–1°–2°–3° 0°–5°–1° –3°1:7000000–6 –5 –4 –3 –2 –1 0 1 2 °CTemperatura powietrzaw styczniu 2014 II III IV V VI VII VIII IX X XI XIIDokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród analizie mapy można stwierdzić, że wykres powstał na podstawie pomiarów wykonanych wA. rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze14 z 17Zadanie 22. (0–1)Na wykresie przedstawiono liczbę ludności Indii i Chin w latach 1950–2015 i jej prognozę do 2050 197002004006008001 0001 2001 4001 6001 800[mln os.]1990 2010 2030 2050Chiny IndieOceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie latach 1970–1990 liczba ludności w każdym z krajów wzrosła o co najmniej400 mln osób. P FW 2030 roku w Indiach będzie żyło więcej ludzi niż w Chinach. P FPrzenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze15 z 17Zadanie 23. (0–1)Na Listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO jest wpisanych 14 obiektówz Polski, w tym 3 obiekty, które jednocześnie leżą na terytorium innych państw. Pierwszym z nich jestPuszcza Białowieska, której większa część znajduje się na Białorusi. Drugim jest Park Mużakowskirozciągający się po obu stronach Nysy Łużyckiej, wzdłuż której przebiega granica – drewniane cerkwie znajdujące się w polskim i ukraińskim regionie Karpat. Wpis obejmuje16 cerkwi – 8 znajduje się na Ukrainie, a 8 na terytorium 54°15° 19°23°M. B A Ł T Y C K I E1:7000000Puszcza BiałowieskaPark Muzakowskidrewniane cerkwie w polskimregionie KarpatDokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród Polsce drewniane cerkwie wpisane na Listę UNESCO znajdują się na obszarze województwA. podlaskiego i małopolskiego i lubelskiego i podkarpackiego i rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze16 z 17Zadanie 24. (0–1)Ozon to trójatomowa odmiana tlenu. W troposferze występuje w niewielkich ilościach blisko powierzchniziemi. Jest silnie toksyczny – niszczy aparaty oddechowe zwierząt i roślin, a u ludzi podrażnia oczyoraz zaburza czynności układu oddechowego. W stratosferze ozon pełni niezwykle pożyteczną głównie na wysokości 20–30 km nad powierzchnią naszej planety tworzy tzw. ozonowa jest niezbędna do życia organizmów na Ziemi, ponieważ chroni je przed szkodliwymwpływem promieniowania ultrafioletowego (UV). Obserwowany od kilkudziesięciu lat spadek zawartościozonu w atmosferze nazywamy dziurą ozonową. Za przyczynę tego zjawiska uważa się emitowane doatmosfery związków węgla, chloru i fluoru zwanych freonami. Związki te są nietoksyczne i niepalne,jednak pod wpływem światła słonecznego niszczą zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo dziury ozonowej sąA. choroby układuoddechowego,ponieważ1. w powietrzu systematycznie wzrasta ilość do Ziemi dociera więcej szkodliwegopromieniowania nowotwory skóry,3. węgiel, chlor i fluor reagują z ozonem, tworząctoksyczne rozwiązania na kartę odpowiedzi!Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodnicze17 z 17Brudnopis.............................................................................................Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąPrzedmioty przyrodniczeNrzad. Odpowiedzi1 A B C D2 A1 A2 A3 B1 B2 B33 TT TN NT NN4 PP PF FP FF5 A B C A B C A B C D7 PP PF FP A B C A B C D9 PP PF FP FF10 A1 A2 A3 B1 B2 B311 A B C D12 AC AD BC BDCopyright by Nowa Era Sp. z nieobowiązkoweIMIĘ I NAZWISKO *WPISUJE UCZEŃKARTA ODPOWIEDZINrzad. Odpowiedzi13 PP PF FP FF14 T1 T2 T3 N1 N2 N315 A B C D16 A B C D17 PP PF FP AC AD BC AC AD BC BD19 A B C A B C A B C D21 A B C D22 PP PF FP FF23 A B C D24 A1 A2 A3 B1 B2 B3UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCYUprawnienia ucznia donieprzenoszenia zaznaczeń na kartę
Quiz powstał na podstawie pasm górskich uwzględnionych w regionalizacji fizycznogeograficznej Polski opracowanej przez Jerzego Kondrackiego. Nie uwzględniono Gór Bialskich, gdyż najczęściej są one klasyfikowane jako fragment większego pasma górskiego. Quiz Korona Gór Polski z mapą znajdziesz tutaj. Quiz wykonany przez NatNes.
Fragment Karpat Bukowińskich zawarty pomiędzy Czeremoszem a Suczawą nie ma szczęścia do literatury geograficznej ani krajoznawczej i tak naprawdę to nawet nie ma własnej nazwy. Pomijany przy wszystkich opisach i systematykach Karpat Wschodnich, nie znalazł uznania nawet u prof. Kondrackiego, który włożył go do jednego, bardzo
lp4NZur. gn3yu5713n.pages.dev/8gn3yu5713n.pages.dev/45gn3yu5713n.pages.dev/66gn3yu5713n.pages.dev/75gn3yu5713n.pages.dev/65gn3yu5713n.pages.dev/5gn3yu5713n.pages.dev/7gn3yu5713n.pages.dev/8
na mapie przedstawiono fragment karpat
